Termin witamina został sformułowany przez Kazimierza Funka w 1911r. Już w samej nazwie da się zauważyć kluczową dla życia rolę tych związków organicznych (łac. vita - życie). Pomimo, że nie są one źródłem energii ani budulcem to pełnią kluczowe funkcje w naszych organizmach, zakres ich działania jest bardzo szeroki, a niedobory wiążą się z szeregiem chorób i niepożądanych efektów. Z definicji wynika także, że muszą one być dostarczone z zewnątrz, aby pokryć zapotrzebowanie naszego ciała.
Dlaczego spożywanie witamin jest tak ważne ?
Kluczową kwestią jest to, że nie mogą być one wytwarzane w naszym ciele i musimy dostarczyć ich odpowiednią ilość wraz z pożywieniem. Co prawda bakterie obecne w naszym przewodzie pokarmowym wytwarzają większość witamin z grupy B i witaminę K, jednak i w tym przypadku jest to za mało i nie wystarczy do pokrycia dziennego zapotrzebowania. Dlatego bez przyjmowania ich z zewnątrz nasz organizm nie będzie mógł prawidłowo funkcjonować.
Co robić by dostarczać organizmowi codzienną dawkę witamin ?
Tutaj z pomocą przyjdzie nam osławiona piramida żywieniowa. Powinniśmy spożyć dziennie ok. 5 porcji produktów zbożowych, 3-5 porcji warzyw, 3-4 porcje mleka i przetworów mlecznych oraz 1-3 porcje produktów mięsnych.
Kiedy jesteśmy narażeni na utratę witamin ?
Czynników powodujących utratę witamin z organizmu jest tak wiele, że pozwolę sobie niektóre wymienić zwyczajnie w szeregu :) mogą to być: niektóre leki, podeszły wiek, ciąża, karmienie piersią, aktywność fizyczna i umysłowa, stres, zaburzenia jelitowe, okresy po zabiegu, oparzenia, zranienia, choroby nerek, HIV, cukrzyca, choroby wątroby, gorączka, nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu, etc. W zasadzie każda drobna zmiana w naszym ciele powoduje zwiększenie zapotrzebowania na witaminy. Stąd widać jak ważne są one w naszym życiu.
Co powoduje utratę witamin podczas przygotowywania pożywienia?
Bardzo ważna kwestią jest zdanie sobie sprawy z tego, że podczas każdej obróbki żywności tracimy witaminy z pożywienia. Szeroka gama czynników może mieć wpływ na taki obrót sytuacji, wśród nich warto wyróżnić:
- wysoką temperaturę (np. witamina B1, B6, kwas foliowy)
-światło (np. B2, B6, kwas foliowy)
-utraty związane z rozpuszczalnością w wodzie (np.B3)
-działanie tlenu(np. B12)
- środowisko tu. w zależności od witaminy kwaśne, zasadowe lub obojętne (np. wit. C)
- straty związane z przemiałem ziaren na mąkę, dlatego zdrowszy jest chleb z mąki gruboziarnistej
- fermentacja
- odtłuszczanie przetworów mlecznych pozbawia ich częściowo witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A i D)
Jak zmniejszyć utratę witamin podczas przygotowywania posiłków dogłębnie opisuję tutaj:
O witaminach pojawi się na pewno jeszcze coś wkrótce, także zachęcam do odwiedzania.
Piśmiennictwo : Gawęcki J., Witaminy: praca zbiorowa, Poznań 2002, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego, ISBN: 83-7160-261-8
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz